Malutka Procida została ogłoszona Włoską Stolicą Kultury na 2022 rok jako pierwsza wyspa, a tytuł przyznawany jest od 2014 r. W latach 2020-21 powędrował on do Parmy na północy kraju, a wcześniej w 2019 r. nie był przyznany, ponieważ Matera – miasto wykute w skale, które w owym roku odwiedziliśmy i które pokochaliśmy, uzyskało tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.
Zwycięski dla Procidy werdykt, który gwarantuje wyspie milion euro na realizację wszystkich projektów, zapadł 18 stycznia 2021 r., a ogłosił go w transmisji na żywo Minister Dziedzictwa Kulturowego i Turystyki Dario Franceschini. Procida pokonała dziesięciu finalistów w tym m.in. znane nam z wyprawy do Apulii Bari, Taranto, Trapani, Ankonę, Volterrę.
Projekt Procida Stolica Kultury Włoskiej 2022 będzie koncentrował się na kulturze, przyrodzie i roli wyspy, która nie izoluje się i stanowi kulturowe laboratorium szczęścia społecznego.
– Procidę można uznać za metaforę wielu miejsc, wielu administracji, wielu społeczności, które na nowo odkryły radość i dumę ze swojego terytorium – powiedział Raimondo Ambrosino, burmistrz Procidy.
Ta kolorowa wysepka o powierzchni zaledwie 4 km² zamieszkana przez ok. 10 tys. mieszkańców, znajdująca się na Morzu Tyrreńskim w pobliżu Neapolu jest prawdziwą perełką Zatoki Neapolitańskiej. Jest najmniejszą z wysp Zatoki i położoną najbliżej Neapolu – stolicy Kampanii tj. w odległości ok. 20 km. Jest jedną z czterech Wysp Flegrejskich razem z Ischią i mniej znanymi – Nisidą i Vivarą, z którą jest sztucznie połączona.
Wystarczy 40 minut, aby będąc w Neapolu przenieść się na Procidę i poczuć klimat minionego wieku cofając się w czasie o kilkadziesiąt lat do krainy rybaków mieszkających w małych kamienicach o pastelowych fasadach, wyłaniających się niemal wprost z morza, gdzie życie toczy się w niezmienionym od dawna rytmie. Wąskie uliczki, zaułki, stare Vespy, kultowe 500-tki, kolorowe łódki, kutry i zapierające dech w piersiach widoki. Wydaje się, że masowa turystyka raczej tu nie dotarła, przynajmniej na razie, bo do tej pory Procida była oazą autochtonów, rybaków i marynarzy, ale proklamacja na Stolicę Kultury może to zmienić, oby nie nadmiernie…
Procida, która według mitologii narodziła się w bitwie pomiędzy Zeusem a Gigantami i do której pierwsi greccy osadnicy przybyli z Morza Egejskiego w VIII w. p.n.e. to zjawiskowy i magiczny klimat stworzony z kolorów i pięknej przyrody przyciągający filmowców, podobnie jak w skalnej Materze, w której nakręcono wiele filmów, a ostatnim był najnowszy Bond Nie czas umierać, o czym piszemy w Ciekawostkach.
Procida została wybrana jako plan filmowy do ponad 30 filmów, więc nic w tym dziwnego, że w 2013 roku Fabrizio Borgogna zainaugurował Procida International Film Festival, międzynarodowy konkurs filmów fabularnych, krótkometrażowych i dokumentalnych. Tematami ostatniej edycji festiwalu były „Morze, kultura, jedzenie i moda” – bardzo ciekawy, bardzo włoski zestaw!
Na wyspie kręcony był m. in. kultowy dla Włochów Listonosz (Il postino) z 1994 r. i Utalentowany pan Ripley z 1999 r. Kręcono tu także sceny do filmu Kleopatra z 1963 r. z udziałem Elizabeth Taylor i Richarda Burtona.
Film Listonosz wyreżyserowany przez Michaela Radforda przedstawia historię prostego listonosza, który dostarcza pocztę tylko jednemu adresatowi. Jest nim chilijski noblista, poeta i komunista Pablo Neruda zesłany na małą wyspę z powodów politycznych. Bezrobotny syn biednego rybaka zatrudniony jako dodatkowy listonosz ze względu na ogromny wzrost liczby przesyłek pocztowych do Nerudy, uczy się kochać poezję i ostatecznie zaprzyjaźnia się z noblistą. W rolę tytułowego listonosza wcielił się nominowany pośmiertnie do Oscara włoski aktor i poeta Massimo Troisi. Plaża, którą przechadzał się z Pablem Nerudą (w jego roli Philippe Noiret znany z roli Alfredo w Cinema Paradiso) nazywana jest „plażą listonosza”.
Film jest dokładnie taki, jak cała Procida – ciepły, leniwy i nostalgiczny.
Również kilku pisarzy umieściło swoje powieści w Procidzie. Najbardziej rozsławił ją wybitny twórca francuskiego romantyzmu Alphonse de Lamartine, który przybył na wyspę z Bourgogne na początku XIX wieku w armii francuskiej. Napisał powieść Graziella o wnuczce rybaka, w której się zakochał i mieszkał z jej rodziną przez pewien czas. Graziella przyrzeczona innemu zakochała się w Alphonse, ale ten musiał wyjechać do Francji obiecując jednak, że na pewno wróci. Nie wrócił od razu i wkrótce dowiedział się o śmierci Grazielli, która do końca życia pozostała jego muzą.
Na pamiątkę tej powieści i prawdziwej historii czeka na zwiedzających wyspę muzeum Grazielli, a co roku od 66 lat obchodzi się w Procidzie Sagra del Mare i podczas tego święta morza odbywa się m. in. konkurs urody. Graziella reprezentuje klasyczną kobietę Procidy – piękną, o typowo śródziemnomorskich rysach i promiennej osobowości, lubiącą morze i oddaną swojemu mężczyźnie.
Postać Grazielli i historia jej nieszczęśliwej miłości inspirowała wielu poetów, malarzy i reżyserów. Została trzykrotnie zaadaptowana do filmu i jest ciągle bardzo żywa i pielęgnowana w Procidzie.
W Procidzie rozgrywa się też powieść Elsy Morante „Wyspa Artura” z 1957 r. sfilmowana przez Damiano Damiani w 1962 r. pod tym samym tytułem.
Wyspa ma również swoją syrenę: tu urodziła się i spędziła dzieciństwo Maria Dragoni, fenomenalna śpiewaczka, która przez możliwości wokalne i perypetie życiowe porównywana jest do Marii Callas. Uważa się, że to najlepsza Norma XX wieku w operze Vincenza Belliniego.
Najpiękniejsze miejsce na wyspie to kolorowa, bajkowa Marina della Corricella i choćby dla niej warto tu przyjechać, ale nie tylko, bo jest też coś np. dla miłośników przyrody. Z wyspy można obserwować wieloryby, a jedna z najważniejszych kolonii delfinów w basenie Morza Śródziemnego żyje w wodach otaczających Procidę.
Przypisy
https://www.fanpage.it/cultura/procida-e-capitale-italiana-della-cultura-2022/
https://www.duecappucci.pl/procida-kolorowa-wyspa/
https://www.tasteaway.pl/procida-tak-pieknie-ze-az-trudno-uwierzyc-ze-to-miejsce-istnieje-naprawde/
https://www.polacywewloszech.com/2021/01/18/procida-wloska-stolica-kultury-2022-roku/
https://www.globtroter.pl/zdjecia/288303,wlochy,procida,procida.html#
https://italia-by-natalia.pl/procida/
https://pl.pinterest.com/pin/565835140674177954/
https://en.wikipedia.org/wiki/Procida
https://podroze.onet.pl/aktualnosci/wloska-stolica-kultury-wybrana-tym-razem-jest-to-wyspa/80j5txh
https://ecampania.it/event/graziella-l-amore-il-tempo-che-fu-viaggio-nella-storia-di-procida/
https://www.hotelaprocida.com/eventi-procida/procida-la-graziella-lamartine
https://www.wikiwand.com/en/Graziella
