Włochy jako organizm państwowy istnieją stosunkowo niedługo. Zlepek pomniejszych księstw, królestw, niezależnych komun został ostatecznie połączony w jedno państwo w wyniku ruchu zjednoczeniowego (risorgimento) pod dowództwem Garibaldiego dopiero w 1861 roku. Do tego czasu, skoro nie istniało jednolite państwo, nie istniała potrzeba posiadania hymnu. Jednak w okresie przed zjednoczeniem, gdy silna już była idea jednego państwa włoskiego, przez prawie 20 lat istniał nieformalny hymn Włoch. W marcu 1842 roku w mediolańskiej La Scali wykonano po raz pierwszy operę Verdiego NABUCCO. W trzecim akcie chór wygnańców żydowskich śpiewa słyną pieśń, w której wyraża głęboką tęsknotę za utraconą ojczyzną i zburzoną Pierwszą Świątynią w Jerozolimie. Pieśń ta, Va pensiero, jedno z najsłynniejszych dzieł muzyki operowej, już nazajutrz po premierze została podchwycona przez Włochów, którzy w treści opery i historii Żydów w niewoli babilońskiej dopatrywali się analogii z własną sytuacją. Verdi okrzyknięty został kompozytorem narodowym, a pieśń Va pensiero zyskała popularność w całych Włoszech, stając się nieformalnym hymnem narodowym na prawie 20 lat (aż do zjednoczenia w 1861 r.)
W latach pomiędzy 1861 (zjednoczenie), a 1946 rokiem (referendum, które zdecydowało, że Włochy nie będą monarchią, lecz republiką), oficjalnym hymnem Królestwa Włoch był Marsz Królewski MARCIA REALE skomponowany przez turyńczyka Giuseppe Gabetti w 1831 lub 1834 roku. Był to utwór muzyczny, wykonywany bez tekstu. Istnieje kilka nieoficjalnych wersji tekstowych.
Równolegle z MARCIA REALE (Marszem Królewskim), w latach faszyzmu we Włoszech istniał inny, nieoficjalny hymn: pieśń faszystowska Giovinezza. Był to oficjalny hymn włoskiej Narodowej Partii Faszystowskiej, od lat 30-tych pieśń stała się hymnem armii i w latach 1924-43 stała się nieoficjalnym hymnem Włoch. Niektórzy historycy uważają, że Giovinezza stała się de facto hymnem Włoch, usuwając w cień Marsz Królewski. Giovinezza została skomponowana przez Giuseppe Blanca. Autorami słów byli: pierwsza wersja Marcello Manni, druga wersja: Salvatore Gotta. W 1943 roku alianci zakazali wykonywania hymnu faszystowskiego. (W latach 1943-1945 była hymnem faszystowskiej Republiki Socjalnej SALO). Do dziś wykonywanie Giovinezzy jest zakazane w Republice Włoskiej.
W latach 1946 do teraz oficjalnym hymnem Włoch jest IL CANTO DEGLI ITALIANI (Pieśń Włochów). Utwór ten powstał prawie 100 lat wcześniej, w 1847 roku. Autorem słów był młody poeta włoski Goffredo Mameli, uczestnik walk o niepodległość Włoch w 1849 roku, który zmarł w wieku 22 lat w wyniku ran odniesionych na polu bitwy. Autorem melodii był Michele Novaro, przyjaciel poety. Po raz pierwszy Pieśń Włochów została wykonana w 1847 roku w Genui i od razu zyskała wielką popularność. Po wojnie, w 1946 roku stała się hymnem Włoch, ale aż do roku 2017 miała status hymnu tymczasowego! W treści nawiązuje do chwalebnych wydarzeń z historii Włoch poczynając od starożytnych Rzymian. Istnieją tam również wzmianki o cierpiącej pod zaborami Polsce, co sprawia, że między hymnami Włoch i Polski istnieje pewne pokrewieństwo (w naszym „…z ziemi włoskiej do Polski” ).
Kilka słów należy powiedzieć o dwóch pieśniach, które można nazwać nieformalnymi hymnami. Jedna „Bandiera rossa” to hymn partii komunistycznej, już nieistniejącej, ale w minionych latach najpotężniejszej w świecie zachodnim.
Druga to „Bella ciao” – pieśń partyzantów, po którą od czasu do czasu sięgają wszyscy „zbuntowani i niepokorni”. Ostatnio przybierający na sile „ruch sardynek” sprzeciwiający się obecnym rządom.
Przypisy
1. Zdjęcie tytułowe Castello Scaligero di Sirmione – italomania.org
2. https://it.wikipedia.org/wiki/Marcia_reale_d%27ordinanza
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Giovinezza
3. https://www.pb.pl/wlochy-maja-w-koncu-oficjalny-hymn-898369
4. http://italia-italia.info/004_inno.htm
2 komentarze