Filippo Brunelleschi (1377 – 1446), którego dziełem jest uznana za jeden z cudów architektury świata kopuła katedry we Florencji licząca już 600 lat, urodził się we Florencji i tam też zmarł. Całe swoje życie, wszystkie swoje dzieła związał z tym miastem.
Był przede wszystkim architektem, a poza tym złotnikiem, rzeźbiarzem, malarzem, inżynierem, matematykiem, wynalazcą – w malarstwie odkrył zasady stosowania perspektywy, co było kamieniem milowym w historii sztuki.
Urodził się w rodzinie zamożnego notariusza. Miał dwóch braci. Szykowany był na następcę ojca, otrzymał staranne wykształcenie, jednak dość szybko zorientowano się w jego uzdolnieniach artystycznych i umożliwiono mu rozwój w tym kierunku.
W 1401 roku włodarze miejscy rozpisali konkurs na nowe drzwi do baptysterium. Brunelleschi przegrał z Ghibertim i obrażony wyjechał do Rzymu. Być może ta podróż dała mu więcej, niż ktokolwiek mógł się spodziewać, bo w Wiecznym Mieście oddał się studiowaniu starożytnych budowli, przede wszystkim Panteonu. Bacznie przyglądał się jego konstrukcji, robił obliczenia, starał się zgłębić tajniki budowy… Efekt był taki, że po powrocie do Florencji miał już w głowie gotowy plan budowy kopuły nad katedrą Santa Maria del Fiore…
Konkursu na wykonanie tej kopuły mógł się spodziewać, bo brak kopuły bardzo doskwierał władzom i mieszkańcom Florencji. Rzeczywiście, konkurs rozpisano w 1418 roku. Tym razem wygrał go Brunelleschi, ale…. nadzór nad budową przyznano również Ghibertiemu!!! Filippo Brunelleschi bliski był rezygnacji z projektu, ale dwaj jego przyjaciele, Donatello i Luca della Robbia podpowiedzieli mu zabawny sposób poradzenia sobie z sytuacją: Brunelleschi zaczął symulować chorobę. Wykonawcy z konieczności zwracali się do pozostałego na placu boju – czyli placu budowy Ghibertiego i… W tym miejscu, ku radości i satysfakcji Brunelleschiego okazało się, że Ghiberti jest całkowitym ignorantem!!! Nie potrafił ani odczytać inżynierskich planów, ani podjąć sensownych decyzji! Od 1425 roku kopuły nadzorował już tylko Brunelleschi!!! Kopuła katedry Santa Maria del Fiore jest bezsprzecznie największym, najbardziej spektakularnym dziełem Brunelleschiego i dowodem jego wielkiego geniuszu!!!
Zestawienie najważniejszych dzieł:
1401 wykonał rzeźbioną płytę brązową Ofiara Izaaka
1418 – 1436 budowa kopuły katedry Santa Maria del Fiore
(1418 zwycięstwo w konkursie; budowa kopuły katedry ruszyła w 1420 roku i ten rok uznaje się za oficjalną datę „narodzin” kopuły)
1419 zaczął pracować nad Ospedale degli Innocenti
1421 – 1440 wykonał Starą Zakrystię w kościele San Lorenzo
1422 – 1442 projektował Palazzo di Parte Guelfa
1422 – 1424 zaprojektował kaplicę Pazzich przy kościele Santa Croce (ukończona 1442 – 1465)
1434 – 1437 pracował nad budową kościoła Santa Maria degli Angeli
od 1436 budował kościół Santo Spirito
Kopułę budował do końca życia, jednocześnie prowadząc inne duże projekty. Dostąpił zaszczytu bycia pochowanym w katedrze. Takie oto epitafium widnieje nieopodal jego grobu:
„Zarówno wspaniała kopuła tego słynnego kościoła, jak i wiele innych urządzeń wymyślonych przez architekta Filippo, świadczą o jego niezwykłych umiejętnościach. Dlatego w hołdzie dla jego wyjątkowych talentów wdzięczny kraj, który na zawsze zapamięta zakopuje go tutaj, w ziemi poniżej”
Posąg Brunelleschiego, patrzącego w górę na swoją kopułę, został później umieszczony na placu przed katedrą.
Przypisy
- Zdjęcie tytułowe Filippo Brunelleschi z książki Elena Capretti, Brunelleschi, Giunti Editore, Firenze 2003
- pl.wikipedia.org/wiki/Filippo_Brunelleschi
- encyklopedia.pwn.pl/haslo/Brunelleschi-Filippo;3881175.html
- www.szkolnictwo.pl/szukaj,Filippo_Brunelleschi
1 komentarz